پوست

پوست (Skin) بخشی از دستگاه پوششی بدن و وسیع ترین عضو بدن است که ضخیم ترین قسمت آن مربوط به کف دست و پاست و نازک ترین قسمت پوست در صورت واقع شده است.

از وظایف پوست عرق کردن هنگام گرماست و با گشاد کردن رگ ها شما را خنک نگه می دارد و در سرما همین رگ ها تنگ شده و مانع از دست رفتن حرارت درونی بدن می گردد پس در تنظیم دمای بدن نقش مهمی برعهده دارد.

و اینکه پوست از دو قسمت اپیدرم و درم ساخته شده که یکی از وظایف اصلی اپیدرم جلوگیری از ورود باکتری‌ها به قسمت اصلی پوست می باشد که بدن را در مقابل جراحت‌ های فیزیکی ایمن می سازد. سلول‌های این قسمت مرتب از بین رفته و جایگزین می شود و این دلیلی بر آن است که شکل ظاهری پوست را همیشه با طراوت و تازه جلوه می‌دهد.

نهایتاً درم که لایه حقیقی پوست بوده و شامل پروتئین رشته ای (کلاژن) است، درم بافت الاستیک و خیلی محکمی است که توسط مقدار زیادی از رگ های خونی تغذیه می شود.

رشته های عصبی، غدد چربی و عرق و ریشه مو در درم وجود دارد بنابراین احساس سرما، گرما، لمس، فشار و درد توسط پوست تعبیر می گردد.

پوست دارای سلول هایی به نام لانگرهانس است که بخشی از سیستم دفاعی بدن شما می باشد که با عوامل مهاجم خارجی مانند باکتریها و ویروس ها و مبارزه می‌کند. به طور کل محافظت، احساس، تنظیم، دفع، ترشح و حذف ۶ کار اصلی پوست میباشد.

این توضیحات در مورد پوست کاملاً اولیه بوده و ممکن است افراد این اطلاعات را بدانند ولی برای شروع یک مقاله درباره پوست باید مقدمه ای مناسب در اختیار خواننده قرار بگیرد تا پیش زمینه ای در مورد پوست داشته باشد. مبحث پوست بسیار گسترده است و در این مقاله به یک بخش کوچکی از آن می پردازیم.

شناخت پوست و تشخیص نوع پوست اولین گام در این حرفه می باشد. پوست سالم در چهار گروه کلی دسته بندی می‌شود؛ نرمال، خشک، چرب و مختلط.

اگرچه تشخیص انواع پوست به شناسایی عوامل ژنتیکی تاثیرگذار برمی گردد و قابل انتخاب نیست اما آگاهی از عوامل تاثیر گذار داخلی و خارجی بر پوست و نحوه مراقبت از آن، انتخابی کاملا هوشمندانه است.

برای شناخت نوع پوست به مطالبی درباره ویژگی ها، نیازها و مشکلات انواع پوست احتیاج است تا در مراقبت و حفظ سلامتی پوست آگاهان عمل شود.

پوست نرمال

نرمال واژه‌ای است که به طور کلی برای پوست هایی که در تعادل باشند استفاده می شود. این نوع پوست نه از خشکی و نه از چربی مفرط رنج نمی برد. اصطلاح پوست های سالم یودرمیک (Eudermic) می باشد.

از ویژگی های پوست نرمال روزنه هایی با سایز معمولی، گردش خون مناسب، بافت مخملی و نرم و لطیف، ظاهر شاداب و رنگی گلگون، بدون آسیب و لک، بدون استعداد نسبت به حساسیت های پوستی است. همچنین پوست نرمال با افزایش سن با روندی بسیار کند به سمت خشکی پیش می رود.

پوست خشک

واژه خشک برای توصیف نوعی از پوست به کار می‌رود که سبوم کمتری از پوست نرمال تولید می‌کند. تولید سبوم کمتر ایجاد پوست خشک کرده که دچار کمبود چربی مورد نیاز برای بازسازی رطوبت و لایه محافظ در مقابل عوامل خارجی می شود. افراد دارای پوست خشک احساس کشیدگی در سطح پوست خود دارند و ظاهر این پوست کدر می‌باشد.

عوامل ایجاد خشکی در پوست به شرح ذیل می باشد:

تعریق: تحت تاثیر حرارت، استرس و فعالیت موجب دفع آب از بدن می شود.

از دست دادن آب: سیستم طبیعی عملکرد پوست Trons-epidermal که در آن روزانه صد و نیم لیتر آب از لایه های زیرین پوست دفع میشود.

کمبود Natural Moisturising رطوبت رسانان طبیعی پوست مثل آمینواسید ها که به چسبیدن آب به پوست کمک می کند که موجب حفظ خاصیت ارتجاعی شده و از فقر آب در پوست جلوگیری می کند.

کمبود چربی های پوست Epidermal lipids مانند اسید های چرب و کلسترول خوب که کمبود آن ها مانع عملکرد سالم پوست است.

پوست خشک از نظر مقدار خشکی به سه دسته ذیل تقسیم می شوند:

پوست خشک: فرد احساس کشیدگی و شکنندگی می‌کند. این نوع پوست ظاهری کدر و قابلیت ارتجاعی پائینی دارد.

پوست بسیار خشک: این نوع پوست اگر درمان نشود ممکن است مشکل به مراحل حاد تری پیشروی کند. پوسته پوسته شدن ضعیف، ظاهری زبر و کدر، احساس کشیدگی، خارش احتمالی، مستعد حساسیت و تحریکات و عفونت های پوستی می باشد.

پوست شدیدا خشک: نواحی خاصی از بدن هستند که دچار خشکی شدید می‌شوند. دست ها، پاها، آرنج و زانوها مستعد می باشند. زبری و زمختی شدید، ترک و شکاف پوستی، ایجاد پینه و کولوس پوستی، پوسته پوسته شدن و خارش مداوم که معمولا در افراد سالمند رخ می دهد.

پوست چرب

چرب واژه‌ای است برای توصیف نوعی از پوست که تولید سبوم در آن بالاتر از حد نرمال است. اصطلاح پزشکی آن سورهیا (Seborrhea) می باشد و ظاهر این پوست درخشان و دارای روزانه های قابل رویت است. عوامل ایجاد چربی در پوست ژنتیک، تغییرات و عدم تعادل هورمونی، داروها، استرس و مواد آرایشی تحریک کننده پوست می باشند.

روزنه های بزرگ و قابل رویت، ظاهری درخشان و چرب، گردش خون نامناسب و نتیجتا‌‌ً ظاهر رنگ پریده و مستعد آکنه از خواص پوست چرب می باشد.

در آکنه خفیف صورت، گردن، شانه، سینه و کمر درگیر می‌شوند و در آکنه متوسط و شدید جوش های چرکی با نوک سفید یا زرد ظاهر می شوند که سرخ و متورم هستند.

پوست مختلط

همان گونه که از نامش پیداست ترکیبی از انواع پوست می باشد. این پوست دارای نوع متفاوتی از پوست در ناحیه T نسبت به گونه ها و دیگر قسمت‌های صورت می باشد. غالباً یک پوست چرب در ناحیه T که شامل پیشانی, بینی و چانه می باشد همراه با روزنه های بزرگ در ناحیه T و در بقیه ی قسمت‌ های صورت پوست چرب یا خشک دیده می‌شود. در این نوع پوست تولید سبوم در ناحیه T بیشتر از حد نرمال و در دیگر قسمت‌ های پوست کمتر و یا در حد نرمال است.

لازم به ذکر است وضعیت پوست هر فرد در دوره‌های مختلف زندگی دچار تغییر می شود. بسیاری از عوامل درونی و بیرونی بر این تغییر تاثیر گذارند. مانند استرس، عوامل ژنتیکی، آلودگی  بیماری ها، درمان ها و آب و هوا و …. . برای تعیین وضعیت پوست و تجویز محصولات مناسب متخصصان موظف به کنترل چند عامل ذیل می باشند.

۱. رنگ پوست: سرخی پوست که بیانگر میزان سلامت گردش خون می باشد.

۲. نشانه های پیری: بلوغ، بارداری، ازدیاد سن

۳. درجه حساسیت پوست: محرک هایی مانند حرارت، مواد غذایی و مواد آرایشی و ….. .

۴. میزان تعریق و تولید سبوم

۵. رطوبت رسانان طبیعی پوست

بعد از شناخت پوست و تشخیص نوع پوست و بررسی عوامل تاثیر گذار بر روی پوست نوبت به درمان و محافظت از پوست می رسد.